Begrotingsbeleid en macro-economische stabiliteit
Macro-economische stabiliteit heeft grote consequenties voor menselijk welzijn. Economische crises hebben desastreuze gevolgen, onder andere door oplopende werkloosheid. En ze kunnen lang doorwerken op de economie als de overheid verkeerd reageert, bijvoorbeeld met bezuinigen op het verkeerde moment of het verkeerde terrein. Uit onderzoek blijkt dat zelfs kleine verbeteringen op dit terrein een uitzonderlijk groot effect hebben op menselijk welzijn. Toch krijgt dit beleidsterrein weinig aandacht in Nederland. Dit willen wij veranderen.
Hieronder lees je meer over:
Begrotingsbeleid in Nederland
Ons begrotingsbeleid functioneert onvoldoende. Bestaande technische kaders zorgen voor een gebrek aan investeringen in de toekomst, bijvoorbeeld in onderwijs of klimaat. Ook geeft de overheid te veel uit als het goed gaat en te weinig als het slecht gaat. Dit leidt ertoe dat crises worden verlengd en inflatie wordt aangewakkerd. Wij doen voorstellen voor nieuwe indicatoren en processen die leiden tot een betere afweging.
In dit policy paper geven wij een advies voor een nieuw begrotingsanker
Politici zijn geneigd klimaatbeleid uit te stellen, maar dit maakt de oplossing op termijn alleen maar duurder. Econoom Jasper J. van Dijk pleit dat de begrotingsregels dit uitstelgedrag in de hand werken, omdat ze de meerkosten van laat ingrijpen niet in kaart brengen, en een extra hindernis creëren bij (klimaat)investeringen, omdat hier alleen de kosten en niet de baten worden meegenomen.
Het gat in de rijksbegroting is groot. In NRC betogen wij dat een correctie met harde en onzinnige bezuinigingen voorkomen moet worden. Een blik op het verleden leert dat bezuinigingen vaak meer kwaad dan goed doen.
In dit policy paper geven wij een advies voor het toekomstig kabinet over het te voeren begrotingsbeleid.
De voorjaarsnota is volgens velen onleesbaar. Het is bijvoorbeeld niet duidelijk of het kabinet bezuinigt en waarop. Wij doen een voorstel voor een rapportage die leesbaar is en het politieke debat verder helpt.
Ten tijde van de financiële crisis was bezuinigen het devies. Tijdens de coronacrisis werd er juist meer uitgegeven. Hoe is het denken over begrotingsbeleid de afgelopen 10 jaar veranderd?
2022 was een chaotisch begrotingsjaar, met een verhoging van de AOW, een last minute prijsplafond en een oplopende rente. Hoe staat de begroting er nu eigenlijk voor? Wij pogen overzicht te bieden.
We werpen een blik op de actualiteit: eind deze maand komt de Voorjaarsnota uit, met daarin de financiële voornemens van het kabinet. Wij identificeren vier aandachtspunten.
Een coherente visie op ons begrotingsbeleid ontbreekt. Zo’n visie is nodig om de inconsistentie tussen kabinetsperiodes tegen te gaan. Omdat we in Nederland geen methode hebben waarmee we de begrotingsruimte vaststellen, geven we geld uit als de economie op volle toeren draait en bezuinigen we als extra bestedingen hard nodig zijn.
Begrotingsbeleid in Europa
Het crisisbeleid in Europa moet worden verbeterd. Elke crisis blijkt weer dat de huidige Europese instituties ontoereikend zijn, met de Griekse schuldencrisis als voorlopig dieptepunt. Wij willen dat Europa nu nadenkt over de volgende crisis. Dat begint met betere preventie: de huidige Europese begrotingsregels zijn te complex, onrealistisch en ineffectief. Daarnaast pleiten we voor het afmaken van de bankenunie en goed werkend Europees Stabiliteitsmechanisme.
Het Europees Herstelfonds dat in 2020 tijdens de coronapandemie opgezet werd, werd destijds onthaald als een doorbraak in de Europese solidariteit. Op aandringen van Nederland stelt het fonds strikte voorwaarden aan de financiering. Juist bij deze wens voor strakke controle ontstaan er in de praktijk problemen. Een nieuwe balans tussen discipline en flexibiliteit is noodzakelijk.
In opdracht van de Tweede Kamer deden wij onderzoek naar de grootste barrières voor de ontwikkeling van de Europese kapitaalmarkten.
Onlangs heeft de Europese Commissie een hervormingsvoorstel gedaan voor de begrotingsregels. Een hervorming van de regels is echter niet voldoende, ook de handhaving moet worden verbeterd. Wij doen vijf aanbevelingen voor de handhaving van het Stabiliteits- en Groeipact.
Recently, the European Commission proposed a reform of the fiscal rules. However, reforming the rules is not enough; enforcement must also be improved. We present five recommendations for the enforcement of the Stability and Growth Pact.
As hawkish members seek to water down the Commission’s attempts to make the rules more sensible, the bloc will only end up going around in circles.
De crisisbestendigheid van de eurozone wordt keer op keer op de proef gesteld. Dit brengt ook risico's voor de Nederlandse economie met zich mee. Als Nederland invloed wil hebben op de toekomst van de eurozone, moet ons land het voortouw nemen in een hervorming van het Europees Stabiliteitsmechanisme, schrijven Sander Tordoir en Jasper van Dijk.
In de zomer van 2021 besloten Europese leiders tot de oprichting van een historisch herstelfonds met een capaciteit van 750 miljard euro aan leningen en subsidies. De coronapandemie was nog verre van bedwongen en het was nog spannend of de economieën de gevolgen van de lockdown en de sterke stijging van schulden goed zouden kunnen doorstaan.
In the paper, we very briefly sketch out the reform proposal put forward by the EU-Commission and make five suggestions on how this could be developed further. The annex contains two short papers covering (1) the EU methodology for computing debt sustainability and (2) expenditure rules in practice drawing on the Dutch experience.
The European Commission put forward a proposal to reform the European fiscal rules. The proposal is a step in the right direction. However, it fails to address a number of important shortcomings and it creates a number of new problems.
De Europese Commissie is met een voorstel gekomen voor hervorming van de Europese begrotingsregels. Het voorstel is een stap in de goede richting, maar het leidt ook tot een aantal nieuwe problemen én een aantal belangrijke huidige tekortkomingen worden niet aangepakt.
Nederlandse Tweede Kamerleden stoppen Italië graag in het verdomhoekje. Hun argumenten zijn echter gebaseerd op hardnekkige misverstanden. Deze onwaarheden staan oplossingen om Italië en de eurozone vooruit te helpen in de weg.
De hervorming van de Europese begrotingsregels ligt op tafel in Europa. In dit rapport gaan wij in op het functioneren van het Stabiliteits- en Groeipact en doen wij vier aanbevelingen voor een hervorming die het begrotingsstelsel realistischer, simpeler en effectiever maakt.
Minister van Financiën Kaag heeft haar steun uitgesproken voor een Europese uitgavenregel. Maar hoe moet die er dan uitzien? In dit artikel pleiten wij voor de implementatie van een uitgavenregel als beleidsoptie.
We produced an overview of selected Member States’ positions on Stability and Growth Pact reform. Their positions seem to leave room for changes to the preventive arm, the debt reduction rule, and the governance framework.
Een overzicht van het Stabiliteits- en groeipact (SGP) in twee overzichtelijke pagina’s.
De rentes op staatsschulden lopen langzaam op. Marktdiscipline wordt ook wel gezien als substituut voor reguleringsdiscipline. Maar dat is geen heilzame weg.
Ruime steun tijdens een Europese crisis vermindert de prikkel voor gezonde overheidsfinanciën. Gelukkig zijn ook veel andere opties. Nederland moet zich daar in Brussel intensief mee bemoeien, maar dit keer wel constructief.
Verkeersboetebeleid
Het verkeersboetebeleid in Nederland werkt ontwrichtend. Niet de verkeersveiligheid, maar de begroting lijkt voorop te staan. Verkeersboetes worden keer op keer verhoogd om de begroting rond te krijgen. Deze boeteverhogingen zijn erg ingrijpend voor mensen met lage inkomens, omdat zij sneller in financiële problemen komen. Wij doen voorstellen om de verkeersveiligheid weer centraal te zetten.
Het kabinet wil de verkeersboetes verhogen. Het Openbaar Ministerie is tegen. En het heeft daarin gelijk, vinden Tim ’S Jongers en Merel van Rooy.
Voor iemand met geld zijn verkeersboetes een schijntje, voor armere mensen kunnen ze de nekslag zijn. Politiek econoom Merel van Rooy pleit voor een rechtvaardiger verkeersboeteregime.
Wederom worden de verkeersboetes verhoogd om de staatskas te spekken. Onwenselijk, want de verkeersveiligheid wordt hiermee als beleidsdoel verdrongen en de boetes worden disproportioneel hoog ten opzichte van het strafrecht. Om verkeersveiligheid weer leidend te maken, moet het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat weer achter het stuur zitten.